Φοβίζει η διεύρυνση της δημοκρατίας Εκτύπωση
Συντάχθηκε απο τον/την Α.ΜΗΚΑ   
Τετάρτη, 09 Μάρτιος 2011 16:38

Με ιδιαίτερο προβληματισμό παρακολουθούμε τους τελευταίους δύο μήνες την αδυναμία των συλλογικών οργάνων των «καλλικρατικών» δήμων σε όλη την Ελλάδα να αναδείξουν πρόσωπα για την θέση του «συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης».

Με το άρθρο 77 του Ν. 3852/2010, ο νομοθέτης εισάγει το θεσμό του “συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης” για τους δήμους με πληθυσμό άνω των 20.000 κατοίκων, στη διάρθρωση της τοπικής αυτοδιοίκησης δίνοντας τη δυνατότητα διαμεσολαβητικής επίλυσης των προβλημάτων που μπορεί να υπάρξουν από την κακοδιοίκηση κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων των δημοτικών υπηρεσιών, θεσμός που ήδη λειτουργεί εδώ και δεκαετίες σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Ο νομοθέτης θέλοντας να καταδείξει τα κύρια πρωταρχικά χαρακτηριστικά που οφείλει να παρουσιάζει ένας διαμεσολαβητής αυτά της αμεροληψίας, της αντικειμενικότητας και της ανεξαρτησίας από την εκάστοτε διοίκηση του Δήμου, προβλέπει την επιλογή από τα 2/3 των μελών του Δημοτικού συμβουλίου, κατόπιν προκήρυξης, ενός «προσώπου εγνωσμένου κύρους και εμπειρίας».

Δυστυχώς, σε πολλούς δήμους σε όλη την Ελλάδα, δεν επιτεύχθηκε η επιλογή προσώπου στη θέση του συμπαραστάτη του Δημότη και σε άλλους όπως στο δικό μας Δήμο Βισαλτίας, δεν έγινε καν προσπάθεια, δεν δημοσιεύθηκε προκήρυξη, δεν ήρθε το θέμα προς συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο. Άραγε δεν υπάρχουν τα κατάλληλα πρόσωπα ή φοβίζει ο νέος θεσμός που έχει ως αποστολή την ενίσχυση της τήρησης της νομιμότητας και της δημόσιας λογοδοσίας της διοίκησης, ρόλος που για να ασκηθεί σωστά θα πρέπει οι Πολιτικές αρχές των δήμων να πιστεύουν πραγματικά στην ανοιχτή διοίκηση, στη διαφάνεια , στην αρχή της ίσης μεταχείρισης, στην αρχή της συμμετοχικής δημοκρατίας, και να επιδιώκουν τη δημοσιότητα με όρους που θα εγγυώνται την πρόσβαση των πολιτών στην πληροφορία και τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων.

Ο ρόλος αυτός δεν αξίζει σε άτομα που θα αναδειχθούν με προχειρότητα ή μέσα από παρασκηνιακές διεργασίες που θα εξασφαλίσουν την ψήφο των 2/3 των μελών του συμβουλίου ( 18 ψήφοι για το Δήμο Βισαλτίας ). Απαιτείται μεγαλύτερη διαβούλευση μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο, αλλά και παρουσίαση των υποψηφίων για το θεσμό του συμπαραστάτη, -ακόμη κι αν ο νόμος δεν το προβλέπει- και όχι απλή επιλογή μέσα από ένα βιογραφικό, ώστε οι δημοτικοί σύμβουλοι να διαμορφώσουν ουσιαστική άποψη για τον κάθε υποψήφιο με στόχο να επιλεγεί ο πιο κατάλληλος, αυτός που θα έχει τη γνώση, την εμπειρία και κυρίως θα μπορεί να λειτουργεί με όρους που θα διασφαλίζουν την έλλειψη εξαρτήσεων, καθώς και προσωπικών ή άλλων συμφερόντων στο πλαίσιο της αποστολής που του έχει ανατεθεί.

Τα επιχειρήματα που ακούγονται από κάποιους και αφορούν το κόστος της αμοιβής του συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης είναι προσχηματικά, αν σκεφτεί κανείς το κόστος των αντιδημάρχων και των άλλων ειδικών θέσεων που προβλέπονται από τον «Καλλικράτη». Στην πραγματικότητα τους ενοχλεί η διαφάνεια και η λογοδοσία.

Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης δεν πρέπει να καταντήσει ένας θεσμός που θα μείνει "στα χαρτιά" ή απλά άλλη μία θεσμική έμμισθη θέση. Έχουμε τη δυνατότητα μέσα από την κατάλληλη επιλογή να συμβάλλουμε στην ενίσχυση της διαφάνειας και στη διεύρυνση της δημοκρατίας.

Ένα δεύτερο παράδειγμα στη μικρή λειτουργία των Δήμων και ειδικότερα του δικού μας Δήμου Βισαλτίας, που δείχνει το φόβο απέναντι στην ανοιχτή διοίκηση και στη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων είναι η σύνθεση των Διοικητικών Συμβουλίων των νομικών προσώπων του Δήμου.

Σύμφωνα με το άρθρο 103 του Ν. Ν. 3852/2010, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που περιέρχο­νται στο νέο δήμο, συγ­χωνεύονται υποχρεωτικά σε ένα νομικό πρόσωπο και διοικούνται από Διοικητικό Συμβούλιο που αριθμεί από 5 έως 15 άτομα το οποίο ορίζεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Στην περίπτωση του Δήμου Βισαλτίας το νέο νομικό πρόσωπο έχει τους τομείς της κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης , της παιδείας, του πολιτισμού και του αθλητισμού, αφού περιλαμβάνει όλα τα υφιστάμενα μέχρι σήμερα νομικά πρόσωπα όπως το ΚΑΠΗ των Δήμων Νιγρίτας, Βισαλτίας, Αχινού και Τραγίλου, τους Δημοτικούς Παιδικούς Σταθμούς των Δήμων Νιγρίτας, Βισαλτίας και Τραγίλου, το Πνευματικό Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Νιγρίτας, το Πνευματικό κέντρο του Δήμου Βισαλτίας, τα Δημοτικά Αθλητικά Κέντρα των Δήμων Νιγρίτας και Βισαλτίας.

Σύμφωνα με την πρόταση της πλειοψηφίας, το Δ.Σ. του νέου νομικού προσώπου θα είναι 7 μελές εκ των οποίων 4 θα είναι δημοτικοί σύμβουλοι, δύο δημότες και ένας εκπρόσωπος εργαζομένων όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία. Τη θέση του προέδρου και αντιπροέδρου καταλαμβάνουν δημοτικοί σύμβουλοι σύμφωνα με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Η δική μας πρόταση για 15 μελες διοικητικό συμβούλιο με τη συμμετοχή 7 δημοτών από όλες τις δημοτικές ενότητες, 7 δημοτικών συμβούλων και 1 εκπροσώπου των εργαζομένων έπεσε στο κενό και συγκέντρωσε 5 ψήφους όσοι δηλαδή και οι σύμβουλοι της Δημοτικής Ανανεωτικής Κίνησης που συμμετέχουν στο συμβούλιο .

Η πρόταση μας δεν ήταν τυχαία, το νέο νομικό πρόσωπο δραστηριοποιείται σε πολλούς τομείς με μεγάλη δράση (τουλάχιστον σε ότι αφορά τα νομικά πρόσωπα του πρώην Δήμου Νιγρίτας για τα οποία έχω καλύτερη γνώση) σε μια μεγάλη γεωγραφική ενότητα. Επιβάλλεται συνεπώς, ειδικά σήμερα που ακόμη δεν έχει επιτευχθεί η κουλτούρα του ενιαίου δήμου να υπάρχει μεγαλύτερη αντιπροσωπευτικότητα από δημότες, όλων των δημοτικών ενοτήτων, που έχουν γνώση και έχουν μεγάλη εθελοντική προσφορά στους τομείς της παιδείας, του πολιτισμού, του αθλητισμού, της κοινωνικής προστασίας.

Το επιχείρημα του δημάρχου περί ευελιξίας ή αυτό περί δυσκολίας συγκέντρωσης ενός πολυπληθούς διοικητικού συμβουλίου, απογοητεύει διότι σε ένα τόσο νευραλγικό νομικό πρόσωπο επιβάλλεται να συμμετέχουν πολίτες με μεγάλη δράση στα συγκεκριμένα αντικείμενα γιατί μόνο έτσι επιτυγχάνεται η διεύρυνση της συμμετοχής των πολιτών στη λήψη αποφάσεων και η λειτουργία των οργανισμών με διαφάνεια.

Ακόμη και η θετική πρόβλεψη του νομοθέτη για λειτουργία άμισθων επιτροπών, στην περιφέρεια του νέου δήμου όπου λειτουργούν αποκεντρωμένες υπηρεσίες, στις οποίες συμμετέχουν τουλάχιστον δύο εκπρόσωποι των χρηστών των παρεχόμενων υπηρεσιών και ένας εργαζόμενος, δεν αρκεί διότι εκτός του ότι έχουν εισηγητικό- γνωμοδοτικό χαρακτήρα και δεν συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων, συγκροτού­νται, με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του νομι­κού προσώπου.

Δεν είμαι αντίθετη στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία και κατά συνέπεια στη εκπροσώπηση της τοπικής κοινωνίας από τους νόμιμα εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους, όμως θα συνεχίσω να υπερασπίζομαι τη δυνατότητα που δίνει ο νομοθέτης για συμμετοχή πολιτών με δράση στο αντικείμενο δραστηριοποίησης του κάθε νομικού προσώπου διότι στην πραγματικότητα αυτή η συμμετοχή αποτελεί προσπάθεια πρόταξης λύσης στις αδυναμίες και στις ατέλειες που παρουσιάζει η λειτουργία της μαζικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας . Η πίστη μου στις αρχές της ευρείας εμπλοκής των πολιτών στην διεύθυνση και διαχείριση των πολιτικών υποθέσεων ήταν αυτή που με οδήγησε μαζί με τους συνεργάτες μου τα προηγούμενα 4 χρόνια να ορίσουμε με αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου Προέδρους και μέλη στα Δ.Σ. των νομικών προσώπων που λειτουργούσαν στον πρώην Δήμο Νιγρίτας, καταξιωμένους ανθρώπους που προέρχονταν από την τοπική κοινωνία, οι οποίοι εργάστηκαν μάλιστα αμισθή, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στη διεύρυνση της συμμετοχικής δημοκρατίας.

Αντιλαμβάνομαι ότι, για πολιτικούς που έχουν υπηρετήσει επί πολλά χρόνια ένα άλλο πολιτικό σύστημα, που εδραίωσε πολιτικές νοοτροπίες οι οποίες οδήγησαν στην αποστασιοποίηση των πολιτών από τα κοινά, δεν είναι εύκολο να υιοθετήσουν στρατηγικές που θα προωθήσουν τη συμμετοχή των πολιτών στις πολιτικές διαδικασίες ή να στηρίξουν θεσμούς που ενδεχομένως το πρόσωπο που θα τους υπηρετήσει να λειτουργήσει μελλοντικά «ανταγωνιστικά» αφού θα έχει εδραιώσει μια σχέση εμπιστοσύνης με τον πολίτη, όπως το παράδειγμα του σημερινού Δημάρχου Αθηναίων κ. Γιώργου Καμίνη και πρώην Συνήγορο του πολίτη. Ίσως για αυτούς η διεύρυνση της συμμετοχής των πολιτών στην λήψη αποφάσεων να αποτελεί νεοτερικότητα, θα πρέπει όμως να αναρωτηθούν οι συμπολίτες μας ποιοι θέλουν απλά την ψήφο τους κάθε τέσσερα χρόνια και ποιοι τους θέλουν συμμέτοχους στην άσκηση εξουσίας και στην λήψη αποφάσεων.

Αγγελική Μήκα

Αρχηγός ΔΑΚ, μείζων αντιπολίτευση Δήμου Βισαλτίας